شورای ملی زیتون ایران

چرا بنیاد مستضعفان برای احداث باغات زیتون سرمایه‌گذاری کرد؟

متاسفانه روغن یکی از محصولاتی است که کشورمان شدیدا به واردات آن نیازمند است و سالانه بیش از ۵۰ درصد این کالای مهم از طریق واردات تامین می‌شود. این موضوع باعث شد تا سالیان پیش موضوع خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی جزو فصول مهم برنامه‌های توسعه‌ای و سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور باشد.

بنیاد مستضعفان در همین راستا طرح تامین بخشی از روغن خوراکی کشور را از طریق ایجاد باغات زیتون به وسعت ۵ هزار هکتار در برنامه پنجم و ششم خود لحاظ کرد. در همین راستا اجرای باغات زیتون در سراسر کشور در اراضی تحت پوشش سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان توسط شرکت کشت و صنعت شهید مطهری از شرکت‌های تابعه بنیاد انجام می‌گیرد.

روغن زیتون از لحاظ کیفی بهترین روغن برای سلامت انسان شناخته می‌شود و تاکنون کشور‌های زیادی برای خودکفایی در تولید روغن زیتون اقدام کرده اند و از این میان اسپانیا با تولید بیش از ۱.۵ میلیون تن و با تولید سرانه ۳۳ کیلوگرم رتبه اول در دنیا  ، کشور ایتالیا با 557.574 تن رتبه دوم و یونان با 344.615 تن رتبه سوم را دارا می‌باشند.

محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان پیش از این درباره این طرح گفته بود: با توجه به نیاز وارداتی بخش قابل توجهی از مواد اولیه تولید روغن خوراکی به کشور دربرنامه کلان بنیاد پیش بینی شده تا پنج هزار هکتار از اراضی بایر در اختیار بنیاد مستضعفان در استان‌های گلستان، ایلام و همچنین در یکی از مناطق خارج از تهران باغ زیتون ایجاد شود.

قرارداد احداث ۵ هزار هکتار باغات زیتون میان بنیاد مستضعفان، شرکت آب و خاک دلتا و مشاور خارجی منعقد شده و تاکنون مطالعات هواشناسی، آب و خاک، انتخاب ارقام مناسب، تراکم باغ، احداث نهالستان و باغ مادری، ایجاد سامانه آبیاری و جانمایی باغات انجام و طرح کارخانجات روغن زیتون و کنسرو پیش‌بینی شده است. شرکت اسپانیایی تجربه زیادی در پرورش اقلام مختلف نهال زیتون دارد و با ۱۹ شزکت تولید کننده روغن زیتون در جهان همکاری تنگاتنگی را داراست.

مقدار سطح زیرکشت باغ‌های بارور زیتون در ایران معادل ۲.۳ درصد کل باغ‌های بارور کشور است و بیشترین سطح آن در استان فارس با ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار است. مقدار تولید میوه زیتون در ایران ۱۰۸ هزار تن می‌باشد که استان زنجان با تولید ۳۵ هزار تن میوه زیتون اولین استان تولید کننده زیتون می‌باشد که ۳۲ درصد از کل تولید زیتون در کشور را به خود اختصاص می‌دهد. ۶۵ الی ۷۰ درصد کل تولید میوه زیتون در ایران برای تولید زیتون کنسروی و مابقی برای استحصال روغن برداشت می‌شود.

بر اساس این گزارش پس از طی مراحل مختلف طرح کشت زیتون در هشت استان گلستان، مازندران، گیلان، خراسان شمالی، ایلام، تهران، فارس و زنجان در کارگروه معاونت توسعه و فناوری بنیاد بررسی و به تصویب رسید و طرح مذکور از بهمن ماه ۹۵ وارد فاز اجرایی شد و قرار شد طی یک برنامه پنج ساله کل طرح اجرا شود.

در تمام مراحل این طرح از یک مشاور خارجی باسابقه در پرورش زیتون استفاده و تلاش شد ارقام سازگار با آب و هوای با استفاده از منابع داخلی و خارجی شناسایی شود. بر اساس شاخص‌های مدنظر مشاوران داخلی و خارجی قرار شد ارقام روغنی، چون کرونایکی، آربیکن، آربوساناو ... و ارقام کنسروی، چون مانزالیا، ابوسطل، دیره و ... کشت شوند.

پس از اجرای طرح ۵ هزار هکتار باغ زیتون بنیاد مستضعفان ۳۸ هزار تن میوه زیتون در سال ششم بهره برداری و از این میزان تولید ۴ هزار تن روغن زیتون، ۱۰ هزار تن میوه کنسروی و ۷.۶ هزار تن تفاله زیتون استحصال می‌شود. این طرح برای ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۸۵۰ نفر به صورت پاره وقت شغل ایجاد می‌کند.

در طرح جامع زیتون مطالعات احداث نهالستان برای تولید نهال زیتون به ظرفیت حداقل یک میلیون اصله در سال دیده شد. اجرای عملیات احداث نهالستان با اخذ مجوز‌های لازم از موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر در فضایی به مساحت ۱۰ هکتار صورت گرفته است.